Тошкент тиббиёт академияси талабаларининг тиббий фаоллигини ўрганиш | Статья в журнале «Молодой ученый»

Отправьте статью сегодня! Журнал выйдет 28 декабря, печатный экземпляр отправим 1 января.

Опубликовать статью в журнале

Авторы: ,

Рубрика: Молодой ученый O'zbekiston

Опубликовано в Молодой учёный №9 (456) март 2023 г.

Дата публикации: 28.02.2023

Статья просмотрена: 33 раза

Библиографическое описание:

Шарипова, С. А. Тошкент тиббиёт академияси талабаларининг тиббий фаоллигини ўрганиш / С. А. Шарипова, Жахонгир Мирзо Носиров. — Текст : непосредственный // Молодой ученый. — 2023. — № 9 (456). — С. 390-393. — URL: https://moluch.ru/archive/456/100374/ (дата обращения: 17.12.2024).



Тошкент тиббиёт академияси талабалари ўртасида ўтказилган сўровнома талабаларининг тиббий фаоллиги бир мунча пастлиги, яъни 43,5 % ўзини жуда ёмон ҳис қилган тақдирдагина тиббий ёрдамга мурожаат қилишини айтган бўлса, 49,7 фоизи эса ўз-ўзини даволаш билан шуғулланишини айтган. Талабаларнинг тиббий фаоллигини ошириш мақсадида улар орасида соғлом турмуш тарзини кўпроқ тарғибот қилиш лозим.

Калит сўзлар: талаба, саломатлик, муҳофаза қилиш, тиббий фаоллиги, сўровнома.

Опрос, проведенный среди студентов Ташкентской медицинской академии, показал, что медицинская активность студентов несколько низка, то есть 43,5 % заявили, что обращаются за медицинской помощью только при очень плохом самочувствии, а 49,7 % заявили, что занимаются самолечением. Для повышения медицинской активности студентов необходимо больше пропагандировать среди них здоровый образ жизни.

Ключевые слова: студент, здоровье, охрана, медицинская активность, анкета.

Талаба ёшлар саломатлигини муҳофаза қилиш ҳар қандай жамиятнинг энг муҳим ижтимоий вазифаларидан бири ҳисобланади. Олий ўқув юртлари талабалари — мамлакатнинг ижтимоий-иқтисодий, интеллектуал, ижодий салоҳияти. Шу билан бирга, талабаларни юқори хавф гуруҳига киритиш мумкин, чунки жамият ва давлатнинг деярли барча асосий соҳаларида инқирознинг салбий таъсири замонавий талабаларнинг ёшга боғлиқ мураккаб муаммоларига боғлиқ [2, 5].

Aҳоли ўртасида соғлом турмуш тарзини шакллантириш кўп жиҳатдан тиббиёт ходимларининг касбий фаолиятига боғлиқ бўлса-да, шу билан бирга, талабалар, умумий амалиёт шифокорларининг тиббий фаолиятининг таъсири, уларни тиббий кўрикдан ўтказиш самарадорлиги, тиббиёт ходимларига ишончи талабалар томонидан олинган тиббий маълумотлар манбаларининг ишончлилиги ва тиббий ёрдам сифатини баҳолаш даражаси бўлажак умумий шифокорларнинг бирламчи тиббий ёрдам соҳасидаги профессионал фаолиятга потенциал тайёргарлигини шакллантириш бўйича чора-тадбирларни ишлаб чиқиш учун асосдир [1, 7, 10].

Профилактика тиббиёти — соғлиғини сақлаш ва яхшилаш, шунингдек касалликларнинг олдини олиш учун одамлар ва аҳоли саломатлиги билан боғлиқ бўлган тиббиёт соҳаси. Бугунги кунга келиб Ўзбекистонда профилактика тиббиёти турли ёш тоифаларидаги касалликлар ривожланишининг олдини олиш, аҳоли саломатлигини шакллантиришда соғлом турмуш тарзи зарурлигини таъминлашдан иборат [6, 8, 9].

Тиббий фаоллик — бу ўз соғлиғига ва бошқаларнинг соғлиғига бўлган муносабати, тиббий кўрсатмалар ва рецептларни бажариш, гигиена тавсиялари, меъёрлар, тиббиёт муассасаларига бориш қоидалари ва муассасаларнинг ўз ишлари [3, 4, 11].

Тиббий фаолликка қуйидагилар киради:

1) Тиббий муассасаларга ташриф буюриш, тиббий тавсияларга, рецептларга риоя қилиш;

2) Даволаш, профилактика, реабилитация давридаги ҳатти-ҳаракатлар, шу жумладан. ўз-ўзини даволаш, бошқа тиббий чоралар;

3) Аҳоли саломатлигини муҳофаза қилиш ва мустаҳкамлашда иштирок этиш, бошқаларнинг соғлиғига ғамхўрлик қилиш (профилактика, даволаш, тиббиёт муассасаларининг иши ва бошқалар);

4) Ёмон одатларни, урф-одатларни, урф-одатларни бартараф этиш, яъни. соғлом турмуш тарзини шакллантиришда инсоннинг мақсадли фаолияти.

Ҳаётда юқори тиббий фаоллик ҳаётнинг бутун даври учун зарурат ва заруратдир.

Тадқиқот мақсади: Тошкент тиббиёт академияси (ТТА) талабаларининг тиббий онги ва тиббий фаоллик даражасини ўрганиш.

Материаллар ва усуллар: Ушбу тадқиқотда ТТА 120 нафар талаба иштирок этди уларнинг 45 нафари қиз бола ва 75 нафари ўғил бола. Тадқиқот ўтказишда Aнкета-сўров усулидан фойдаланилди. Ушбу тадқиқотни ўтказиш учун биз ТМA талабаларининг тиббий хабардорлиги ва тиббий фаоллик даражасини баҳолашга имкон берувчи сўровнома туздик. Сўровнома аноним тарзда ўтказилди. «ТМA талабаларининг тиббий фаоллигини ўрганиш» деб номланган сўровномамиз 15 та саволдан иборат бўлиб, Сизнинг саломатлигингиз учун ким кўпроқ жавобгар? Касаллик белгилари юзага келганда қайси тиббий ташкилотга мурожаат қилишингиз мумкинлигини аниқ биласизми? Сизнинг таҳсил олаётган олий таълим муассасасида соғлиғингиз билан боғлиқ муаммолар бўлса, қаерга мурожаат қилишингиз мумкинлиги ҳақида маълумот берилганми? Сиз ўз соғлиғингизни қандайдир тарзда назорат қиласизми? Соғлиқни сақлаш мутахассислари ва бошқалар томонидан сизга берилган тавсияларга қанчалик риоя қиласиз. Олинган маълумотларни таҳлил қилиш учун статистик ишлов бериш усуллари қўлланилди.

Натижалар ва муҳокама. “Сизнинг саломатлигингиз учун ким жавобгар? Респондентларнинг 90 фоизи ўз соғлиғи учун ўзлари жавобгар эканлигини, қолган 11 фоизи эса давлат ва уларнинг ота-оналари жавобгар деб жавоб берган.

Талабалардан Сиз ўз соғлиғингизга эътибор берасизми ёки йўқми деган саволга улардан 100 % ижобий жавоб олиш кутилган эди. Бу саволга респондентлардан 9 % ўз соғлиқларига бефарқ эканлигини таъкидлади.

Иштирокчиларнинг жавобларига қараб, биз уларга “Саломатликка таъсир кўрсатувчи асосий омилларга нималар киради?” деб мурожаат қилдик.

Иштирокчиларнинг 43 % гигиенага, 36 % ҳаёт тарзига, 11 % атроф муҳит омилларига ва 10 % тиббиётга деб жавоб бердилар.

“Касаллик ҳолатида кимга ва қандай ҳолларда мурожаат қилиш керак?” деб сўраганда, бу саволга респондентларнинг 5 % касалликнинг дастлабки белгилари пайдо бўлганда дарҳол шифокорга мурожаат қилишини, 43,5 % ўзини жуда ёмон ҳис қилган тақдирдагина боришини, 49,7 фоизи эса ўз-ўзини даволаш билан шуғулланишини айтди, респондентларнинг 1,8 фоизи умуман даволанмайди.

“Aҳолида соғлом турмуш тарзини шакллантириш кимга боғлиқ?” деган саволга биз кутилган натижага эриша олмадик. Респондентларнинг 35,5 фоизи иштирокчиларнинг ўзлари соғлом турмуш тарзини кузатиб боришларини, 64,5 фоизи эса соғлом турмуш тарзини давлат томонидан қўллаб-қувватланишини айтдилар.

Хулоса. ТМA талабалари ўртасида ўтказилган сўровнома талабаларининг тиббий фаоллиги бир мунча пастлиги, яъни 43,5 % ўзини жуда ёмон ҳис қилган тақдирдагина тиббий ёрдамга мурожаат қилишини айтган бўлса, 49,7 фоизи эса ўз-ўзини даволаш билан шуғулланишини айтган. Талабаларнинг тиббий фаоллигини ошириш мақсадида улар орасида соғлом турмуш тарзини кўпроқ тарғибот қилиш лозим.

Адабиёт:

1. Касимовская Н. А. Медицинская активность студентов среднего профессионального образования и их потенциальная готовность к профессиональной деятельности в первичном звене; https://cyberleninka.ru/article/n/meditsinskaya-aktivnost-studentov-srednego-professionalnogo-obrazovaniya-i-ih-potentsialnaya-gotovnost-k-professionalnoy/viewer.

2. Пономарева Л. А., Абдукадырова Л. К., Шарипова С. А. и др. Формирование основ здорового образа жизни у школьников // Гигиена и санитария. — 2002. — № 1. — С. 44–45.

3. Ряпова Э. И., Сарчук Е. В. Изучение уровня медицинской активности у студентов медицинской академии; https://cyberleninka.ru/article/n/izuchenie-urovnya-meditsinskoy-aktivnosti-u-studentov-meditsinskoy-akademii/viewer.

4. https://klinikarassvet.ru/vzroslaya-klinika/profilakticheskaya-meditsina/

5. Медицинская активность как компонент здорового образа жизни С. Ю. Щетинина, д-р пед. наук, доцент Тихоокеанский государственный университет (Россия, г. Хабаровск) https://cyberleninka.ru/article/n/meditsinskaya-aktivnost-kak-komponent-zdorovogo-obraza-zhizni

6. https://www.journal-irioh.ru/jour/article/view/634

7. Kodaneva V. M., Shulyatiev S.Yu. State of health and lifestyle of medical students // International Research Journal. — 2016. — No. 12 (54). — URL: https://research-journal.org/archive/12–54–2016-december/sostoyanie-zdorovya-i-obraz-zhizni-studentov-medikov (date of access: 11.02.2023). — doi:10.18454/IRJ.2016.54.046

8. Lystsova N. L. Health assessment of students // Basic research. — 2015. — No. 2 (part 8). — Р. 1699–1702.

9. Pikalov S. M. Medical activity as an attitude to one's own health // Modern Society: Problems, Ideas, Innovations, 2014. Vol. 2. No. 3. pp. 27–30.

10. Schetinina S.YU. Medical activity as a component of a healthy lifestyle // International journal of the humanities and natural sciences Founders: LLC «Capital» ISSN: 2500–1000eISSN: 2500–1086.

11. Sharipova S. A., Muyassarova M. M. Studying of level of medical activity of country people // European science. — № 2 (44). — P. 79–80.

Основные термины (генерируются автоматически): здоровый образ жизни, медицинская активность, ISSN, LLC, URL, медицинская активность студентов.


Ключевые слова

саломатлик, талаба, муҳофаза қилиш, тиббий фаоллиги, сўровнома

Похожие статьи

Аҳоли яшаш жойларида чиқиндилар муаммоси ва уларни ечишнинг замонавий йўллари

Нукус шаҳар худуди қаттиқ маиший чиқиндилардан тозалаш тизими тўғри ташкиллаштирилган бўлиб, чиқиндилар йиғиш майдончалари, контейнерлар сони етарли, аммо худуд тупроғининг микробиологик кўрсаткичлар бўйича тозалик даражаси бўйича гигиеник меъёрларга...

Маънавий ва жисмоний соғломлик мустаҳкам оила гарови

Ушбу мақолада жисмонон, маънан, маданий жиҳатдан соғлом авлодсиз катта марраларга эришиб бўлмаслиги тўғрисида гап юритилади. Шунингдек, жамиятимизнинг асоси бўлмиш оила институтини янада ривожлантириш, мавқеини мустаҳкамлаш ва ролини кучайтиришга дои...

Ихтисослашган санъат мактабларида ўқувчиларга тасвирий санъатдан дарсдан ташқари машғулотларни ташкил этиш методикаси

Мақолада ихтисослашган санъат мактабларида тасвирий санъатдан синфдан ташқари ишларни ўтказиш, унда ўқувчиларнинг тасвирий ва амалий санъат, меъморчилик, санъатшунослик каби санъат турлари бўйича бадиий дидлари ва амалий кўникмаларини шакллантири, ма...

Ҳозирги даврда оила тарбиясини юксалтиришнинг устувор йўналишлари

Ушбу мақолада оила тарбияси ҳар қанча ўзига хос, бетакрор бўлмасин, у, асосан, ягона манбадан озиқланиб, ўсиб ўзгариб, бойиб бориши хақида гапириб ўтилган. Бу манба миллий-маданий меросдир. Бинобарин, аввало айтиб ўтилганидек, оила тарбияси миллий ма...

Бўлажак тасвирий санъат ўқитувчисининг касбий маҳоратларини такомиллаштиришда амалий машғулотларни ташкил этиш методикаси

Мақолада бўлажак тасвирий санъат ўқитувчиларини касбий тайёрлашда назарий ва амалий билимларнинг уйғунлиги, тасвирий санъатнинг асоси бўлган қаламтасвирнинг назарий ва амалий машқлар бажаришнинг аҳамияти хақида ишлаш жараёнида сўз боради. Талабаларга...

Аёл ва жамият

Ушбу мақолада жамият таянчи бўлган мўътабар зот аёл сиймоси, ҳамда бугунги кунда уларнинг гендер тенглигини таъминлаш глобал муаммолардан бири бўлиб келаётгани ва бу муаммолар ўз ечимини топиш мақсадида амалга оширилаётган кенг қамровли, самарали исл...

Маҳмуд Замахшарийнинг дунё қўлёзма фондларида сақланаётган асарлари

Ушбу мақолада аллома Маҳмуд Замахшарийнинг юртимиз кутубхоналари ва қўлёзма фондларида мавжуд бўлмаган, лекин шу билан бир қаторда чет эллик олимлар томонидан ўрганилган баъзи асарлари ҳамда унинг қаламига мансуб деб ҳисобланувчи номи маълум бўлган, ...

Мутолаа маданияти, ифодали ўқиш ва бадиий сўз уйғунлиги масалалари

Мазкур мақолада мутолаа маданиятини юксак даражада такомиллаштиришда ўқувчининг ифодали ўқиши ва бадиий сўз ижрочилик маҳоратига оид билим ва кўникмалари, бадиий сўз устида ишлаш ва ижрочилик маҳоратини оширишга оид маълумотлар берилган. Мутолаа мада...

Гипноз таъсири остида ижтимоий хавфли қилмиш содир этган шахсларни жавобгарликдан озод қилиш асослари

Мақолада гипноз таъсири остида жиноят содир этган шахсларни жиноий жавобгарликдан озод қилиш асослари таҳлил қилинган. Ҳозирда гипноздан фойдаланиш ҳолатларни тобора кўпайиб бораётганлиги сабабли, қонун чиқарувчи жиноят содир этишнинг ушбу усулига ал...

Электрон тўлов воситалар билан ҳисоб-китоб қилишнинг ҳуқуқий тартибга солиниши

Одатда тўлов қарздор шахс томонидан пул маблағини кредиторга топширилиши тушунилади. Бунда пул маблағи нақд шаклда ёки турли воситаларда ифодаланиши мумкин. Ана шундай воситалардар бири электрон тўлов воситалари ҳисобланади. Электрон тўлов воситалари...

Похожие статьи

Аҳоли яшаш жойларида чиқиндилар муаммоси ва уларни ечишнинг замонавий йўллари

Нукус шаҳар худуди қаттиқ маиший чиқиндилардан тозалаш тизими тўғри ташкиллаштирилган бўлиб, чиқиндилар йиғиш майдончалари, контейнерлар сони етарли, аммо худуд тупроғининг микробиологик кўрсаткичлар бўйича тозалик даражаси бўйича гигиеник меъёрларга...

Маънавий ва жисмоний соғломлик мустаҳкам оила гарови

Ушбу мақолада жисмонон, маънан, маданий жиҳатдан соғлом авлодсиз катта марраларга эришиб бўлмаслиги тўғрисида гап юритилади. Шунингдек, жамиятимизнинг асоси бўлмиш оила институтини янада ривожлантириш, мавқеини мустаҳкамлаш ва ролини кучайтиришга дои...

Ихтисослашган санъат мактабларида ўқувчиларга тасвирий санъатдан дарсдан ташқари машғулотларни ташкил этиш методикаси

Мақолада ихтисослашган санъат мактабларида тасвирий санъатдан синфдан ташқари ишларни ўтказиш, унда ўқувчиларнинг тасвирий ва амалий санъат, меъморчилик, санъатшунослик каби санъат турлари бўйича бадиий дидлари ва амалий кўникмаларини шакллантири, ма...

Ҳозирги даврда оила тарбиясини юксалтиришнинг устувор йўналишлари

Ушбу мақолада оила тарбияси ҳар қанча ўзига хос, бетакрор бўлмасин, у, асосан, ягона манбадан озиқланиб, ўсиб ўзгариб, бойиб бориши хақида гапириб ўтилган. Бу манба миллий-маданий меросдир. Бинобарин, аввало айтиб ўтилганидек, оила тарбияси миллий ма...

Бўлажак тасвирий санъат ўқитувчисининг касбий маҳоратларини такомиллаштиришда амалий машғулотларни ташкил этиш методикаси

Мақолада бўлажак тасвирий санъат ўқитувчиларини касбий тайёрлашда назарий ва амалий билимларнинг уйғунлиги, тасвирий санъатнинг асоси бўлган қаламтасвирнинг назарий ва амалий машқлар бажаришнинг аҳамияти хақида ишлаш жараёнида сўз боради. Талабаларга...

Аёл ва жамият

Ушбу мақолада жамият таянчи бўлган мўътабар зот аёл сиймоси, ҳамда бугунги кунда уларнинг гендер тенглигини таъминлаш глобал муаммолардан бири бўлиб келаётгани ва бу муаммолар ўз ечимини топиш мақсадида амалга оширилаётган кенг қамровли, самарали исл...

Маҳмуд Замахшарийнинг дунё қўлёзма фондларида сақланаётган асарлари

Ушбу мақолада аллома Маҳмуд Замахшарийнинг юртимиз кутубхоналари ва қўлёзма фондларида мавжуд бўлмаган, лекин шу билан бир қаторда чет эллик олимлар томонидан ўрганилган баъзи асарлари ҳамда унинг қаламига мансуб деб ҳисобланувчи номи маълум бўлган, ...

Мутолаа маданияти, ифодали ўқиш ва бадиий сўз уйғунлиги масалалари

Мазкур мақолада мутолаа маданиятини юксак даражада такомиллаштиришда ўқувчининг ифодали ўқиши ва бадиий сўз ижрочилик маҳоратига оид билим ва кўникмалари, бадиий сўз устида ишлаш ва ижрочилик маҳоратини оширишга оид маълумотлар берилган. Мутолаа мада...

Гипноз таъсири остида ижтимоий хавфли қилмиш содир этган шахсларни жавобгарликдан озод қилиш асослари

Мақолада гипноз таъсири остида жиноят содир этган шахсларни жиноий жавобгарликдан озод қилиш асослари таҳлил қилинган. Ҳозирда гипноздан фойдаланиш ҳолатларни тобора кўпайиб бораётганлиги сабабли, қонун чиқарувчи жиноят содир этишнинг ушбу усулига ал...

Электрон тўлов воситалар билан ҳисоб-китоб қилишнинг ҳуқуқий тартибга солиниши

Одатда тўлов қарздор шахс томонидан пул маблағини кредиторга топширилиши тушунилади. Бунда пул маблағи нақд шаклда ёки турли воситаларда ифодаланиши мумкин. Ана шундай воситалардар бири электрон тўлов воситалари ҳисобланади. Электрон тўлов воситалари...

Задать вопрос