Esherixioz bilan kasallangan bolalardan ajratilgan gemolitik E.coli bakteriyalarining antibiotiklarga sezgirligi



Гемолитическая кишечная палочка, выделенная от 165 детей в возрасте от 1 месяца до 18 лет с колиинфекцией. Была определена чувствительность выделенных гемолитических эширихий к антибиотикам.

Ключевые слова: эшерихиоз у детей, гемолитическая кишечная палочка, антибиотикочувствительность бактерий.

Mavzuning dolzarbligi. Esherixioz yoki ichak koliinfeksiyasi bolalarda eng ko‘p uchraydigan bakterial infeksiyalardan biridir. Bu kasallik 15–20 % bolalarda kuzatiladi va ko‘pincha diffuz diareya ko‘rinishi bilan kechadi [1, 2, 3, 5]

Kasallikning xotimasi ko‘p jihatdan organizmning progressiv suvsizlanishini oldini olishga qaratilgan va o‘z vaqtida boshlangan antibakterial terapiyaga bog‘liqdir. Bakteriologik tekshirish natijalari kelgunicha zarur bo‘lgan antibiotiklar enterobakteriyalarning antibiotiklarga sezgirligi bo‘yicha mahalliy ma’lumotlarga asoslanib empirik tarzda tanlanadi.

Tadqiqot maqsadi

1. Invaziv diareya bilan og‘rigan bolalardan ajratilgan esherixioz qo‘zg‘atuvchilarini antibiotiklarga sezgirligini o‘rganish.
2. Asosiy patogenlar bo‘lgan — gemolitik esherixiyalarga qarshi eng faol antibakterial preparatlarni aniqlash.

Materiallar va tadqiqot usullari

Ko‘zda tutilgan maqsadga erishish uchun 2019–2020 yillarda ko‘p markazli bakteriologik tadqiqotlar o‘tkazildi, unda 1 oylikdan 18 yoshgacha bo‘lgan, ingichka ichak va yug‘on ichak infeksiyasining klinik ko‘rinishi bo‘lgan (gastroenterokolit, enterit, kolienterit va boshqalar) bolalar urganildi. Qaysi bolalarning najasidan >10 ⁵ KHB/ml titrda patogen esherixiyalar ajratilgan bo‘lsa, shu bolalar nazoratda qoldirildi va tekshirishlar shularda o‘tkizildi.

Anamnestik ma’lumotlar, bemorlarning shikoyatlari, ambulatoriya kartalari va kasallik tarixidan olingan klinik ma’lumotlar, shuningdek, bemorlarning najaslari bakteriologik o‘rganish natijalari tadqiqot materiallari sifatida olindi.

Mikrobiologik usullar. Ajratilgan gemolitik eshirixiyalarning ampitsillin, amoksitsillin/klavulanat, sefuroksim, sefotaksim, seftriaksonu, sefoperazon, seftazidim, seftibuten, sefepim, meropenem, gentamitsin, netilmitsin, amikatsinu, ko-trimoksazol, nitrofurantoin, nalidiks kislotasi, siprofloksatsin, nitroksolin, fosfomitsin kab antibakterial vositalarga sezgirligi urganildi. Sezuvchanlikni o‘rganish miqdoriy usulda har bir mikroorganizm uchun antibiotiklarning minimal ingibirlovchi konsentratsiyasini (MIK) aniqlash orqali amalga oshirildi. Antibiotiklarning MIK ni aniqlash uchun oziqali agarda suyultirish usuli qo‘llaniladi. Sinov uchun NCCLS tavsiyanomasiga mos Myuller-Xinton oziqli agari (Becton Dickinson) ishlatildi va natijalarni sharhlash MUK 4.2 1890–04tavsiyalari va mezonlariga muvofiq amalga oshirildi [4].

Sezuvchanlikni aniqlash sifatini nazorat qilish MUK 4.2 1890–04: tomonidan tavsiya etilgan E.coli ATCC 25922 nazorat shtammlari yordamida o‘rganilayotgan patogenlarni sinovdan o‘tkazish bilan parallel ravishda amalga oshirildi.

Antibiotiklarga rezistentlik mexanizmlarini o‘rganish. E.coli shtammlarida kengaytirilgan spektrli beta-laktamazalarni aniqlash “juft disklar” usulida, E.coli shtammlarida aminoglikozidlarni o‘zgartiruvchi fermentlarni — fenotipik usulda amalga oshirildi.

Tadqiqot natijalari

Jami 165 nafar bolalar, jumladan, qizlar — 117 (70,9 %) va o‘g‘il bolalar — 48 (29,1 %) ko‘rikdan o‘tkazildi.

Tadqiqotda 1 oylikdan 1 yoshgacha bo‘lgan bolalarning 14,6 foizi, 1 yoshdan 3 yoshgacha bo‘lgan bolalarning 9,6 foizi, 3 yoshdan 7 yoshgacha bo‘lgan bolalarning 25,9 foizi, 7 yoshdan 12 yoshgacha bo‘lgan bolalarning 32,9 foizi va 17,0 foizi ishtirok etdi. bolalarning % — 12 yoshdan 18 yoshgacha.

Bu bolalardagi asosiy tashxis noma’lum etiologiyali o‘tkir gastroenterokolitlar (53,0 %) edi. Chastotasi bo‘yicha ikkinchi o‘rinni kolienterit (18,7 %), uchinchi o‘rinni o‘tkir enterit (13,0 %) egalladi. Bolalarning 15,3 foizi boshqa tashxislar (o‘tkir sistit va siydik yo‘llarining boshqa infeksiyalari) uchun tekshirildi.

Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatdiki, diareya bilan kasallangan bolalarning aksariyatida (81,3 %) E.coli ajraldi va asosan 53,1 % hollarda gemolitik esherixiyalar aniqlandi, Yilning turli mavsumlarida 41,3 % dan 83, 4 gacha tebranishlar kuzatildi. Xuddi shunday boshqa laktoza-manfiy gemolitik esherixiyalar kamroq (8,5 %) hollarda aniqlandi.

Ushbu tadqiqot jarayonida patogenlarni ajratib olish, identifikatsiyalash so‘ngra, ularni antibakterial vositalarga sezgirligi o‘rganildi.

Tadqiqot muhokamasi. Gemolitik bo‘lmagan va gemolitik E.coli bakteriyalari mos ravishda 51,5 va 98,0 % hollarda ampitsillinga yuqori darajada chidamliligi aniqlandi. Ushbu ma’lumotlar bir xil guruhga kiruvchi amoksitsillinga to‘liq mos keladi va gemolitik esherixiyaga nisbatan ampitsillinga nisbatan mikrobiologik afzalliklarga ega emas, chunki ikkala antibiotik ham gramm-manfiy bakteriyalarning betta-laktamazalari tomonidan yo‘q qilinadi.

E.coli ning betta-laktam antibiotiklariga chidamliligini rivojlanishining asosiy mexanizmi betta-laktamaza ishlab chiqarishdir. Ko‘pgina betta-laktamazalarni ingibitorlar tomonidan to‘xtatiladi, ulardan klavulanat (klavulan) kislotasi yaxshi ma’lumdir.

E. coli ning ampitsillin va amoksitsillinga chidamliligi mos ravishda 51,5 % va 98,0 %, amoksitsillin / klavulanatga — 3,9 % va 11,8 % ni tashkil qiladi.

II-IV avlod sefalosporinlar E.coli ga nisbatan yuqori faollikka ega ekanligi aniqlandi. Rezistentlik 3,9 % dan oshmadi va seftazidim va seftibutenga chidamli shtammlar aniqlanmadi, sefepimga nisbatan chidamlilik 0,9 % ni tashkil etdi. sefalosporinlardan seftazidim, seftibuten va sefepim antibiotiklari gemolitik E.coli ga nisbatan eng faol vositalar ekanligi aniqlandi. Gemolitik E.coli larga nisbatan eng faol sefalosporinlar seftazidim va sefepim (mos ravishda 5,9 % va 8,8 %) rezistentlikni namoyon etdi.

Gemolitik esherixiyada gentamitsin va netilmitsinga (25 % dan ortiq) chidamlilikning yuqori darajasi ushbu patogenlar keltirib chiqaradigan bolalarda esherixioz uchun empirik terapiya sifatida ushbu dorilarni qo‘llashni cheklaydi. Bunday hollarda amikatsin tanlov vositasi hisoblanadi, chunki bu antibiotikka qarshi rezistentlik chastotasi 0–11,8 % ni tashkil qiladi.

E.coli shtammlarining 2,7 % siprofloksatsinga chidamlikni namoyon etdi (18 yoshgacha bo‘lgan bolalarga ftorxinolonlarni buyurish taqiqlangan).

Tadqiqot davomida E.coli shtammlarining 4,8 % (8/165) III avlod sefalosporinlardan biriga sezgirligi pasaygan (MIK> 1), kengaytirilgan spektrli betta-laktamaza (KSBL) ishlab chiqaruvchi E.coli shtammlarining 2,4 % (4/165) da penitsillinlar va II-IV avlod sefalosporinlariga rezistentlikni namoyon qildi.

Rezistentlik tahlili shuni ko‘rsatdiki, E.coli shtammlarning 30 % dan ortig‘i ikki yoki undan ortiq turli xil antibiotiklar guruhiga chidamli bo‘lib izolyatlarning 22,7 % bir vaqtning o‘zida ikkita guruhdagi, 7,8 % shtammlar uchta, 3,9 % to‘rtta va 2,1 % beshta antibiotiklarga bir vaqtda chidamlilikni namoyon etdi. Ko‘pincha, E.coli shtammlarining antibiotiklarga chidamliligi ikki guruhiga -ampitsillin-ko-trimoksazol (20,6 %), uchta vosita — ampitsillin-aminoglikozid-ko-trimoksazol (3,9 %), to‘rtta va beshta — mos ravishda ampitsillin-sefalosporin-aminoglikozid-ko-trimoksazol (1,8 %) va ampitsillin-amoksitsillin / klavulanat-sefalosporin-aminoglikozid-ko-trimoksazol (0,9 %) holatda namoyon bo‘ldi.

Xulosa. Ekssikozli toksikoz bilan og‘rigan bolalardan ajratilgan gemolitik E.coli shtamlarining ko-trimoksazol (35,5 %) va ampitsillin (51,5 %)ga nisbatan chidamliligi yuqori darajada ekanligi aniqlandi.

II-IV avloddagi sefalosporinlar, aminoglikozidlar, karbapenemlar, amoksitsillin / klavulanat, nitrofurantoin va fosfomitsindir toksikozli bolalardan ajratilgan E.coli shtammlariga nisbatan eng faol antibiotik vositalari sifatida namoyon bo‘ldi.

Esherixioz bilan og‘rigan bolalarning 29,5 % ida E.coli shtammlarini ko‘plab antibiotiklarga nisbatan chidamli ekanligi, ularda 18,9 % hollarda ampitsillin va ko-trimoksazolga kombinatsiyalangan rezistentligi borligi aniqlandi. seftazidim, seftibuten, sefepim, imipenem, amikatsin, siprofloksatsin va fosfomitsin vositalari polirezistent E.coli shtammlariga nisbatan yuqori faollik ko‘rsatdi.

Adabiyot:

1. Saidolim M., Ermanov R., Asamidin M. PREVENTION OF INFECTION OF THE POPULATION OF SAMARKAND REGION WITH HIV INFECTION //Web of Scientist: International Scientific Research Journal. — 2022. — Т. 3. — №. 11. — С. 1112–1116.
2. Одилова Г. М., Шайкулов Х. Ш., Юсупов М. И. КЛИНИКО-БАКТЕРИОЛОГИЧЕСКАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА СТАФИЛОКОККОВЫХ ДИАРЕЙ У ДЕТЕЙ ГРУДНОГО ВОЗРАСТА //ДОКТОР АХБОРОТНОМАСИ ВЕСТНИК ВРАЧА DOCTOR’S HERALD. — 2020. — С. 70.
3. Хужакулов, Д. А., Юсупов, М. И., Шайкулов, Х. Ш., & Болтаев, К. С. (2019). Состояние внешнего дыхания у больных детей со среднетяжелым течением пищевого ботулизма. Вопросы науки и образования, (28 (77)), 79–86.
4. Шайкулов Х. Ш., Муратова З. Т. Анализ стартовой антибактериальной терапии острых тонзиллитов в условиях поликлиники у детей //Педиатр. — 2017. — Т. 8. — №. S.
5. Расулова М. Р., Давронов С. Ф. Устанавление характера и оценка механизма при переломах костей носа //Судебная медицина. — 2019. — Т. 5. — №. S1. — С. 39–39.
6. Шайкулов Х. Ш., Юсупов М. И., Одилова Г. М. Клинико-лабораторная характеристика сальмонеллезной инфекции у детей// Проблемы биологии и медицины. — 2021. № 5. Том. 130. — С. 141–144. DOI: http://doi.org/
7. Юсупов М. И., Одилова Г. М., Шайкулов Х. Ш. ОБ ИЗМЕНЕНИИ СВОЙСТВ КИШЕЧНЫХ ПАЛОЧЕК ПРИ ПОНОСАХ У ДЕТЕЙ //Экономика и социум. — 2021. — №. 3–2. — С. 611–616.
8. Юсупов, М. И., Х. Ш. Шайкулов, and Г. М. Одилова. «Антигенное сходство e. coli, выделенных от матерей и их детей». Доктор ахборотномаси 4 (97) (2020): 129.
9. Нарзиев Д., Шайкулов Х. ЧУВСТВИТЕЛЬНОСТЬ К АНТИБИОТИКАМ SALMONELLA TYPHIMURIUM, НАХОДЯЩИХСЯ В СОСТАВЕ БИОПЛЕНОК //Eurasian Journal of Medical and Natural Sciences. — 2023. — Т. 3. — №. 1. — С. 60–64
10. Razikovna R. M. Forensic examination of fractures of the bones of the nose //European science review. — 2018. — №. 7–8. — С. 162–164.
11. Annayeva, D. (2022). CICHORIUM INTYBUS LISOLATION OF ENDOPHYTIC MICROORGANISMS FROM PLANTS AND IDENTIFICATION OF BIOTECHNOLOGICAL POTENTIAL. Eurasian Journal of Medical and Natural Sciences, 2(6), 54–61. извлечено от https://www.in-academy.uz/index.php/EJMNS/article/view/1755
12. Annayeva, D. G. Y., Azzamov, U. B., & Annayev, M. (2022). ODDIY SACHRATQI (CICHORIUM INTYBUS L) O’SIMLIGIDAN ENDOFIT MIKROORGANIZMLAR AJRATIB OLISH. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2(5–2), 963–972.