Қазіргі кезде бұлттық сервистердің қажеттілігі әртүрлі есептерді, мәселелерді шешуде күн санап артуда. Ғылыми-техникалық басылымдарда «бұлттық қосымшалар», «бұлттық сервистер», «бұлттар» терминдері қолданысқа кеңінен енген. Алайда, ғылыми және ғылыми-әдістемелік әдебиеттерде бұл терминдер әлі де болса сирек кездеседі.
«Бұлттық қосымшалар, сервистер, технологиялар» терминдеріне жан-жақты талдау жасау нәтижесінде оқу ұйымдарында қолдану үшін келесі анықтаманы алдық. «Бұлттық технологиялар» негізіне «бұлттық қызметтер» — функциясы жатады, бұл функция қолданушыларға бұлттық технологияларды жеткізушілерден келген. Бұл анықтамаға «бұлттық қосымшалар», «бұлттық қызметтер» және «бұлттық мәліметтерді сақтау орындары» да енеді [1].
«Бұлттық қызметтер» — бұл функционалды-аяқталған қызметтер жиыны, бұлттық технологияларды жеткізушілерден алады, жеке өз интерфейсі бар және қолданушылардың тоқтаусыз жұмыс жасау барысында өз ортасын әрі қарай дамытуға мүмкіндігі бар.
«Бұлттық қосымшалар» — бұл аяқталған бағдарлама, бұлттық қызметтерді жеткізушілердің серверлерінде іске қосылады, өзінің бағдарламалық ортасында орындалады және қолданушыға қол жетімді.
Осы функцияларды атқаратын бұлттық сервистерге мысал келтірейік.
-
Файлдарды сақтау және синхрондау. Бұл қызмет — Box.net. Бұлттық файлдық сақтау орны — дегеніміз интернет желісі арқылы қол жетімді және нақты бір жабдыққа жатпайтын, бұлттық қызмет көрсететін жеткізушінің жабдығында орналасқан ақпаратты сақтау орны [2]. Word, excel, power point, музыкалық және видео файлдарды сақтауға мүмкіндік береді, оқушылар мен әріптестерге қол жетімді. Сонымен қатар файлдарды кросс-платформалық синхрондау мүмкіндігі бар.
Осы санаттағы келесі қызмет — dropbox.com. Бұл файлдық сақтау орны, интернет желісі қосылған барлық жабдықтарда сіздің құжаттарды сақтау және синхрондау мүмкіндігін туғызады.
Отандық Яндекс компаниясының қызметі Box.net. және dropbox.com қызметтерінің функцияларын атқара алады. Ерекшелігі тек бөлінетін сақтау орнында — 10 гигабайт.
- Қойындылар сақтау қызметі — Diigo.com. Бұл ресурс қойындыларды сақтауға, топтастыруға, ашуға және ескертпелер қосуға, комментарий жазуға және топ ұйымдастыруға көмектеседі, қойындыларға топтық, ұжымдық қол жетімділік және бәрі бірдей түзетулер енгізуге мүмкіндік, кез келген құрылғыдан және браузерден жұмысын ұйымдастыруға болады.
Microsoft office стандартты жинағына енетін — OneNote бағадарламасын атап өту маңызды. Бұл қосымша ескертпелермен кез келген мобильді құрылғыда жұмыс жасауға, сонан соң «бұлтқа» енгізуге және кез-келген жай компьютерде қарауға мүмкіндік береді.
- Уақытты басқаруға көмектесетін бірден — бір ресурс бұл — Smartsheet.com, нақты уақытта жұмыс жасайтын жобаларды жоспарлағыш есептерді қойылымын қоюға, орындау барасын бақылауға және уақыт бойынша динамикасын қадағалап отыруға мүмкіндік тұғызады. Гант диаграммасын қолдана отырып бірнеше адамның немес бүкіл бөлімінің жұмысын жоспарлауға болады. Интернет желісі қосылған кез-келген компьютерден қол жетімді.
-
Microsoft office 365 — бұл стандартты Microsoft office пакеті, интернет желісінің қосымшасы ретінде жұмыс жасайды. Оның көмегімен кез-келген office локальды пакеті орнамаған компьютерден өз логині, паролімен еніп офистік бағдарламалармен жұмыс жасауға болады. Браузерде жұмыс жасау жеңіл болады өйткені интерфейс сол күйі сақталады.
Ең алғашқы және қол жетімді құжаттармен жұмыс жасайтын бұлттық қызметтер — Google. Google құжаттар, Google кестелер және Google презентациялар бұлттық қызметтердің ең жарқын мысалы, бұл тегін қолдануға болатын бұлттық офис [3].
Информатика пәнін оқытудағы бұлттық технологияларды қолдану мысалдарына тоқталып кетейік.
Google-мәтін.
Тапсырма мысалы. Берілген тақырып бойынша ұжымдық өңдеу жүргізіп, материал жинап, баспа қағазын әзірлеу:
- Жаңа жылды тойлау;
- 8 наурыз күні;
- Мұғалім күні;
- Сіздің оқу орныңыздағы атаулы күндер;
- КВН өткізу;
- (курста) сыныпта аяқталу кеш өткізу;
- Сіздің сынып (топ);
- (Бірінші курс) лицей, гимназия оқушы қатарына қосу;
- Информатика пәнін (өзге пән) өткізу барысы.
Газет немесе тақырып атауын таңдау, шығарымның күнін және нөмірін қою, авторлар атын және мекен-жайын көрсету. Мәтіндерге атау қою, сурет, цитата қосу. Мақаланы бағанаға орналастырымыз, тапсырма топ бойынша орындалады. Әр топ мақала атын қойып, негізгі статьяларын қалыптастыруы тиіс. Сурет және мәтіндік құжат қосылуы міндетті.
Сондықтан, бұл жұмыста топтың мүшелерінің идеяларын талдауға, оларды бірігіп өңдеуге, рецензия жүргізуге және өз шығармасын жариялауға мүмкіндік береді.
Google кесте.
Тапсырма мысалы. Белгілі байланыс каналдарының кестесін құру, олардың құрылымымен мінездемелерін қосу. Мұғалім алғашқы кестені әзірлеп, оны желіге салады, оқушыларға толық қол жетімді етіп қояды. Оқушылар жеке немесе кіші топта жұмыс жасауы мүмкін, ақпаратты интернет желісінен алуға болады (сурет-1).
Сурет-1. «Байланыс каналдары» кестесі
Үй тапсырмасы ретінде кестеге қосымша тиісті илюстрациялар енгізуді беруге болады.
Оқушылардың өңдеуін қадағалап отырып мұғалім әрбір жазу тапсырмасының орныдалу барасын қадағалап отыруға мүмкіндігі бар. Осы қызметтің көмегімен желіде кесте толтырып жұмыс жасау, оны жинау, қадағалау мүмкіндігі туады.
Google презентациялар
Тапсырма мысалы. Google презентациялар: Web 2.0 қызметінің көмегімен «Сөйлемдер. Логикалық амалдар» тақырыбына (ортақ қол жетімділік режимінде) ұжымдық немесе кіші топта презентация құру.
Оқушылар слайд тақырыбын анықтап, мәтін түсін таңдап, әртүрлі слайд макеттерін қолданып жасаған презентациясын көріп шығу режимінде көрсетуі тиіс.
Осылай презентация жасау барысында ортақ жұмыс: көру, толықтыру, сұрақ құрастыру, сайтта немесе сынып блогында презентацияны жариялау, желілік ортаны қолдану арқылы бүкіл жұмысты орындау үдерісін бақылау жасалынады.
Оқу үдерісіне соның ішінде информатика пәнін оқыту үдерісіне бұлттық технологияларды қолдану кешігіп енгізілуде және кең қолданысқа ие емес. Бірақ қазір жастар глобальды желіге қол жетімді және жаңалықтарды өздерінің жеке мүддесіне қолдануда. Осы жүйені өз тәжірибесінде ертерек қолданған әрбір мұғалімінің, басшының жұмысы жеңілдеп қызықты болатынына сенімдімін.
Әдебиет:
- Клементьев Илья Павлович, Устинов Владимир Алексеевич. Введение в Облачные вычисления. Изд. УГУ. 2009 г.
- РихтерК. Chris Richter on Cloud Computing Security and Compliance [Электронныйресурс].
- Айтимова У. Ж., Тулегенова Г. С., Киянбеков А. Ж. «Жобалаудың бұлтты ортасында графикалық интерфейсті құруға арналған құрал-сайманның өзектілігі және оларға қойылатын талаптар» [Текст]/ Молодой ученый. — 2015. — № 7.2. — С. 11–13.
